Kiedy się cieszą, piszczą, skaczą i okazują radość całym ciałem. Gdy są smutne, po ich policzkach płyną wielkie łzy. Jak dzieci w przedszkolu radzą sobie z emocjami? Jak uczą się je rozpoznawać? Jak wspierać emocje przedszkolaka, gdy jest ich tak dużo?
Po co ludziom emocje?
Emocje służą do komunikacji z drugim człowiekiem. Towarzyszą ludziom już od urodzenia. Niemowlęta, zanim zaczną rozumieć mowę, najpierw poznają mimikę dorosłych, by potem na nią reagować.
Uśmiech na ustach i w oczach mamy, mówi im, że wszystko jest dobrze. Poważna, zatroskana mina znaczy, że coś jest nie tak. Zanim dziecko zacznie mówić, śmieje się, gdy innym jest wesoło i płacze, gdy mu źle. Wie, że dzięki temu zwróci uwagę dorosłych.
Emocje mają wpływ:
- na to, jak postrzegamy siebie;
- na podejmowane przez nas decyzje;
- na to, jak postrzegają nas inni.
Dzięki emocjom budujemy relacje społeczne.
Jak uczymy się emocji?
Najlepszymi nauczycielami emocji są najbliżsi – rodzice i opiekunowie. Dziecko poprzez obserwację uczy się różnych zachowań, a potem je naśladuje.
Kiedy widzi rodzica, który podskakuje z radości, będzie robić to samo w chwilach zadowolenia. A gdy widzi rozzłoszczonego rodzica, który krzyczy i trzaska drzwiami albo rzuca przedmiotami, będzie go naśladować.
Rodzice są dla dziecka wzorcem zachowań, dlatego będzie zachowywało się w podobny sposób.
Emocje dzieci w wieku przedszkolnym
W świecie przedszkolaka dużo się dzieje i zmienia.
Rozstaje się z rodzicami na dłużej, zostając w przedszkolu. Uczy się, jak radzić sobie z rozłąką, poznaje, czym jest tęsknota.
Coraz więcej rzeczy robi samodzielnie, bo nie ma przy nim mamy i taty, którzy go wyręczą np. w zakładaniu kapci. Czasem coś nie wyjdzie i wtedy pojawi się frustracja. A kiedy nauczy się samodzielnie zapinać kurtkę, pozna co to duma. (Więcej o tym przeczytasz we wpisie „Samodzielność w przedszkolu – dlaczego jest ważna”).
Cały dzień spędzony z grupą dzieci może przynieść radość, kiedy dziecko świetnie się bawi, i złość, gdy ktoś zniszczy mu zamek z klocków. Czasem pojawi się rozczarowanie, kiedy pani wybierze inną osobę do odpowiedzi na pytanie, a czasem strach, gdy trzeba zrobić coś, czego jeszcze nigdy się nie robiło.
Emocje dzieci w wieku przedszkolnym są spontaniczne i intensywne. Dziecko jeszcze nie potrafi nad nimi zapanować i nie umie określić ich przyczyny. Dla przedszkolaka radość to radość, złość to złość, a sposób ich wyrażania jest często powieleniem tego, co dziecko obserwuje w najbliższym otoczeniu.
Nauka emocji w przedszkolu
W przedszkolu dziecko dowiaduje się coraz więcej o świecie emocji nie tylko swoich, ale również innych – rówieśników i dorosłych. Uczy się je rozpoznawać, nazywać i zaczyna rozumieć, dlaczego się pojawiają.
Uczy się empatii.
Dzięki relacjom w grupie rówieśniczej poznaje normy społeczne, zdobywa umiejętność nawiązywania kontaktu i współpracy, wzbogaca swoją wiedzę na temat różnych ról społecznych.
Jak dbamy o emocje przedszkolaka w Wesołych Misiach?
Warsztaty Regulowania Emocji
Na zajęciach podczas zabaw terapeutycznych z psychologiem dzieci wyzwalają swoje emocje. W poczuciu bezpieczeństwa i akceptacji uczą się je opisywać, nazywać i próbują określić ich przyczynę. Żadna z emocji nie jest pomijana, bo każda jest ważna i ma wpływ na zachowanie dziecka. Zadaniem dorosłego jest wskazanie dziecku właściwego zachowania w sytuacji, kiedy emocje zaczynają je przerastać.
Trening Umiejętności Społecznych
Podczas zajęć w małych grupach dzieci budują poczucie integralności i dowiadują się, jak dzielić się swoimi doświadczeniami. Poprzez słuchanie historyjek i odgrywanie różnych ról, uczą się stawiać granice, pokonywać lęki, radzić sobie z porażkami i nawiązywać kontakty z rówieśnikami.
Jak wspomagać dziecko, gdy emocji jest za dużo? 3 pomysły dla rodziców
W przedszkolu sporo się dzieje. Czasem zdarza się, że kiedy rodzic odbiera swoją pociechę, z sali przybiega „wulkan emocji”. Co zrobić, żeby pomóc dziecku w rozładowaniu dnia pełnego wrażeń?
„Wybiegać” emocje
Aktywność fizyczna jest dobra na wszystko – nie tylko dla zdrowia, ale też na poprawę humoru i samopoczucia. Wracając z przedszkola, warto wstąpić z rozemocjonowanym dzieckiem np. na placyk zabaw albo wyjść na rower. Emocje przedszkolaka zostaną rozładowane poprzez ruch.
Przestrzeń do rozmowy
Warto porozmawiać z dzieckiem o tym, co się działo w przedszkolu. Bez zbytniego przepytywania, bo i dzieci, i dorośli tego nie lubią. Wystarczy słuchać i być dla dziecka tu i teraz, może zechce się podzielić radościami i smutkami, które wydarzyły się przez cały dzień.
Dzięki temu rodzic lepiej zrozumie, co dzieje się z dzieckiem i skąd wynikają jego zachowania, a dziecko, kiedy się wygada, też poczuje się lepiej.
Książki o emocjach
Wspólne czytanie to moment na bliskość z dzieckiem po całym dniu zalatania. Jeśli wśród książek znajdą się pozycje o uczuciach i radzeniu sobie z emocjami, dziecko poprzez historie dowie się, jak rozpoznawać emocje i pozna sposoby na trudne momenty.
Słuchanie o przygodach bohaterów książeczek i o tym, że też mają trudności i jak sobie z nimi radzą, czasem może zdziałać dużo więcej, niż tłumaczenie rodzica. Zobacz listę ulubionych książek o miłości z Wesołych Misiów.
Emocje będą towarzyszyły dziecku przez całe życie. Dzieci powinny nauczyć się właściwego ich przeżywania bez tłumienia ich, by jako dorośli umieli sobie radzić w różnych, nie zawsze łatwych sytuacjach.
Pozwalając dzieciom nauczyć się samodzielnie poszukiwać wyjścia z różnych sytuacji, wspieramy je w rozwijaniu dojrzałości emocjonalnej. A to zaprocentuje w dorosłym życiu.
Autorka: Justyna Moczulska-Olszewska
Redakcja: Katarzyna Zubrzycka-Sarna (Pisarenka)
