Czy maluch, który przychodzi do przedszkola, powinien potrafić założyć kapcie? Kto myje mu ręce, kiedy w domu zawsze robi to mama? I czy ktoś pomoże mu założyć kurtkę, kiedy dzieci będą szły na spacer? Jak wygląda nauka samodzielności w przedszkolu? Dowiesz się z tego artykułu.
Coraz więcej dzieci, które pierwszy raz przekraczają próg przedszkola, nie potrafi wykonać prostych czynności samoobsługowych.
Czemu tak się dzieje? To efekt czasów, w których żyjemy. Rodzice są zabiegani, zapracowani, w ciągłym niedoczasie. Wyjście do przedszkola to istny wyścig z czasem, bo nie mogą spóźnić się do pracy. Dlatego wyręczają dziecko w najprostszych czynnościach, żeby było szybciej.
To także efekt nadopiekuńczości – niektórzy rodzice nie wyobrażają sobie, że trzylatek może odnieść szklankę do zlewu, nie robiąc sobie przy tym krzywdy. Boją się, że stłucze szklankę, wyleje picie, może się przewrócić.
A dziecko uczy się, ćwicząc różne czynności i zachowania. Kiedy robi to rzadko, nie poprawia swoich umiejętności.
Dlaczego warto uczyć dzieci samodzielności?
Dziecko, które jest samodzielne:
- ma większą wiarę we własne możliwości i chętniej podejmuje wyzwania;
- rozwija swoje umiejętności, a kiedy więcej potrafi, jest bardziej pewne siebie;
- czuje się pewniej w grupie rówieśniczej, bo umie już robić to, co inni;
- jest bardziej otwarte;
- potrafi pokonywać trudności;
- łatwiej podejmuje decyzje.
Jak zachęcać dziecko do samodzielności?
Najlepszą metodą nauki jest zabawa. To dzięki niej przedszkolak jest w stanie przyswoić sobie najwięcej wiadomości i zdobyć nowe doświadczenia.
Samodzielność w przedszkolu – jak jej uczymy w Wesołych Misiach?
Zadaniem nauczycieli w naszej placówce jest nauka czynności samoobsługowych, które w przyszłości staną się czymś naturalnym. Dziecko wyrabia nawyki, które pomagają mu w codziennym funkcjonowaniu w przedszkolu. Przychodzi do przedszkola, zmienia kapcie, zdejmuje czapkę i kurtkę. Potem idzie umyć ręce. Dopiero wtedy jest gotowe do zabawy.
Jak tego uczymy? Podstawą jest cierpliwość, wyrozumiałość i ciągłe tłumaczenie. Motywujemy min. słowami „brawo”, „super to zrobiłeś”.
Ubieranie
Dziecko, które trafia do naszego przedszkola, już w najmłodszej grupie uczy się samodzielnego zakładania i zdejmowania butów oraz samodzielnego ubierania się.
Starszaki uczą się zapinania guzików i wiązania sznurowadeł. Umiejętności te przekładają się na sprawność ruchową i grafomotorykę, ważną dla późniejszego rysowania i pisania.
Samodzielność w przedszkolu – Toaleta
Dzieci uczą się sygnalizowania swoich potrzeb, samodzielnego korzystania z toalety, posługiwania się papierem toaletowym, mycia rąk. Uczymy też, jak odkręcić i zakręcić kran. Tak nasze przedszkolaki zdobywają umiejętności higieniczne.
Planowanie
Zanim dzieci pójdą umyć ręce przed obiadem, sprzątają zabawki. To uczy ich planowania: nadchodzi pora obiadu, muszę umyć ręce, ale najpierw posprzątam zabawki.
Sprzątanie
Przedszkolaki porządkują zabawki, uczą się, jak odkładać rzeczy na półkę. Podczas leżakowania pomagają przy rozkładaniu i składaniu pościeli. Tak zdobywają umiejętność sprzątania.
Zachowanie przy stole
Już w najmłodszej grupie dzieci ze wsparciem nauczyciela same komponują śniadanie. Uczą się prawidłowo posługiwać łyżką i widelcem. Rozstawiają naczynia i sprzątają je po sobie.
W starszych grupach samodzielnie nalewają wodę do kubeczków, korzystają z noży (umiejętność samodzielnego jedzenia). Przy okazji rozwijają koncentrację uwagi i koordynację wzrokowo-ruchową.
Najważniejszym warunkiem pozwalającym na rozwój samodzielności u dzieci jest poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego, a także odpowiednia stymulacja ze strony dorosłych rodziców i nauczycieli. O emocjach przedszkolaka przeczytasz więcej w artykule “Emocje dzieci w wieku przedszkolnym”.
Nauka samodzielności wymaga czasu i cierpliwości, dlatego warto ją wprowadzać przy każdej możliwej okazji. Poświęcony czas się zwróci, kiedy dziecko będzie ubierać się samo do przedszkola, a rodzic w tym czasie będzie mógł spakować rzeczy do pracy.
Samodzielność przedszkolaka to nie tylko wygoda dla rodziców, ale i duma rodzica i dziecka, kiedy pierwszy raz samo zapnie kurtkę albo zacznie jeść łyżką. Warto więc wspierać przedszkolaka w jego samodzielności.
Autorka artykułu: Justyna Moczulska-Olszewska
Redakcja: Kasia Zubrzycka-Sarna (Pisarenka.pl)
